FAALANGST EN GEDRAG 

 

 

 

 

Wat is faalangst?

 

Elk kind is wel eens bang om te falen. En dat is ook helemaal niet erg, want iets eng vinden omdat het nieuw is, kan ook motiverend zijn. Pas als het kind ergens heel erg bang voor is, of de angst niet realistisch is, is er sprake van faalangst. Het kind blokkeert in plaats van motiveert.

Er ontstaan echte angst- en spanningsgevoelens, waardoor het kind niet meer goed kan presteren. Dit noemt men negatieve faalangst.
Faalangst is geen karaktertrek of persoonlijkheidseigenschap. Faalangst is opgebouwd door aangeleerde stappen die het kind doorloopt. Als een kind regelmatig faalt of iets luk niet, dan heeft dat (negatieve) invloed op het zelfbeeld. Het is afhankelijk van hoe de omgeving zijn kritiek uit op het resultaat van de uitvoering die het kind heeft volbracht. Boos worden, uitlachen, persoonlijk oppakken, het kind overslaan of de handeling overnemen. Het zijn allemaal ingrediënten die faalangst tot ontwikkeling kunnen brengen. 

 

Faalangst komt bij kinderen met AD(H)D vaker voor.

Faalangst wordt in eerste instantie niet opgemerkt. De oorsprong van faalangst ontstaat meestal in de jonge levensjaren van het kind.

 

De uiting van faalangst is bij ieder kind verschillend. De uiting verschilt per leeftijd.

 

Kinderen met faalangst op de basisschool:

 

• Trekken zich terug.
• huilen gemakkelijk bij kleine incidentjes.
• Zoeken naar afleiding.
• Probeert invloed uit te oefenen op de leerkracht om onder de opdracht uit te komen: dit kan gepaard gaan met brutaliteit.
• Houden andere van hun werk af.
• Kunnen boos reageren en zijn teleurgesteld in zichzelf.
• Sommige kinderen willen liever niet naar school, slapen slecht, dromen heftig of/ en slapen onrustig.
• Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, buikpijn enz.
• Stellen dingen die lastig zijn liever uit en fixeren zich op de leukere dingen.
• Thuis worden zij nalatig en laten verwachtingen die ze zelf zouden moeten doen over aan de ouders. ( bijv. jas ophangen, tijd in de gaten houden enz.)

 

Kinderen met faalangst op de middelbare school:

 

• Gaan proberen hun faalangst te verstoppen door zich aan de modetrends te houden, een grote mond op te zetten, andere kinderen voor schut te zetten, stoer gedrag vertonen.
• Roken en alcohol doet de angst verminderen.

.

Kinderen met faalangst kunnen uitermate boos reageren wanneer de ouder het kind wijst op de nalatigheid. Het kind kan er voor kiezen om emotionele chantage te gebruiken. Omdat dit een manier is die goed werkt om onder iets uit te komen waar het kind tegenop ziet. Dit kan schelden zijn,  extreem huilen extreme boosheid of veel drama maken. Het zorgt ervoor dat diegene die het kind attendeert op nalatigheid, daar zeker spijt van krijgt.

Wanneer de ouder het kind straf geeft op het ongewenste gedrag en het kind naar zijn kamer stuurt, wordt het kind "beloont" voor iets wat het niet gedaan heeft. Het kind zit liever op zijn kamer, dan dat hij aan iets moet werken waar hij  tegenop ziet. Het komt er dus wederom onderuit. Wanneer het kind merkt dat dit systeem werkt, zal het dit steeds vaker in gaan zetten. Het kind gaat zijn emotie steeds heftiger uiten/ vergroten, om onder de opdracht uit te komen.

 

Uitstel vergroot de faalangst. Uitstel zorgt ervoor dat je steeds verder af komt te staan van de dingen waarvan wordt verwacht dat je dit zelfstandig kan. Hoe verder het kind ervan af komt te staan, hoe meer het faalangst gedrag zal gaan toenemen.

Dit kan behoorlijke vormen aannemen. Zodanig dat het kind thuis en op school onhandelbaar wordt. Het kind heeft daarbij AD(H)D. Het kind zal extra getrokken worden naar dingen waarbij het kind wel de uitdaging in ziet. Een prikkel waar het kind wel gezien en geaccepteerd wordt. Deze kinderen kunnen door baldadigheid in aanraken komen met de politie voor bijvoorbeeld vernielingen.

Er kan een toename ontstaan van genotsmiddelen zoals roken, drugs, vroegtijdig gaan drinken. Ouders raken de grip op het kind kwijt.

 

De begeleiding van kinderen met faalangst.

 

 

De begeleiding vanuit mijn praktijk is er op gericht de oorzaak/ oorsprong van de faalangst te vinden. Sommige kinderen zijn zich er niet van bewust dat het gedrag, wat zij vertonen, faalangst is. Ik moet ze eerst hier bewust van maken. Na bewustwording komt de erkenning of de ontkenning. Pas wanneer de fase acceptatie is bereikt, heeft de begeleiding een grote kans van slagen.

Met behulp van een zorgvuldig opgezet concept, lukt het me om te kijken waar het kind staat met zijn faalangst. Staat het aan het begin? of is het al zover ontwikkeld dat wanneer we niets ondernemen, het kind behoorlijk in de problemen kan komen.

 

Zoals ik al eerder beschreef is angst de overtreffende trap van bang. Mensen met angst praten niet over deze angst. Ik besteed extra ruimte om het kind te motiveren te praten over wat het zo angstig maakt.

Het maakt voor mij niet uit in hoeverre het kind zijn faalangst heeft ontwikkeld.

Op dit moment heb ik heel wat kinderen kunnen helpen met succes.

De succeservaring van de behandeling hangt af van de hulpvraag. Komt de hulpvraag van het kind zelf is de kans groter dat het snel van zijn faalangst is verlost. Komt de hulpvraag van de ouders dan kan het langer duren omdat het kind er mogelijk zelf niet aan toe is. 

 

Er zijn kinderen in de pubertijd die stug volhouden dat er niets aan de hand is. Ondanks alle bewijzen, bezorgdheden uitgesproken door verzorgers/ leerkrachten. Dit zijn vaak kinderen met ADHD waarvan de omgeving geen interesse toonde in zijn manier van doen. Zij worden geacht steeds te moeten voldoen aan de verwachtingen van een niet- ADHDer. 

Deze kinderen hebben het gevoel zich steeds te moeten schikken naar de goed bedoelde adviezen. Deze kinderen willen graag dat zij de ruimte krijgen om hun probleem voor te leggen. Om samen naar een passende oplossing te zoeken Deze ruimte kan lang niet altijd gegeven worden. Tijdsdruk, of geen interesse in het probleem. Het oordeel op het gedrag van iemand met AD(H)D zijn vaak vanuit aannames. Tot grote frustratie van het kind. Het kind wordt niet alleen op school geconfronteerd niet kloppende oordelen, dat gebeurt ook thuis. Wanneer het teveel wordt geeft ons lichaam  automatisch een "STOP!! teken. Wij vertalen dit dat het kind de kont tegen de krib gooit!  Wat is de tegen reactie op dit gedrag? De leerkracht / ouder gaat preken tegen het kind. Allemaal informatie en prikkels die voor het kind teveel zijn. Met alle gevolgen van dien.

 

Let dus goed op dit gedrag. Wanneer een kind blokkeerd is er van iets teveel!! het lichaam en brein kunnen het niet meer aan. Door een verkeerde communicatie techniek lijkt een kind zich onbegrepen te voelen, er wordt gemopperd, oplossingen worden aangereikt die voor dat kind onmogelijk kunnen werken. Wanneer je samen gaat zoeken naar een juiste weg, voelt een kind zich meer begrepen en geholpen. Tijdens de behandeling zal ik ouders en kinderen communicatie vaardigheden aanleren die ervoor zorgen dat faalangst verminderd wordt of verdwijnt.

 

Wanneer bij kinderen de faalangst in een behoorlijk ver stadium is, worden ook de ouders begeleid. De ouders leer ik om de faalangst kenmerken te herkennen. Ik leer de ouders wat je juist wel en juist niet moet doen. Tijdens de begeleiding van het kind, en wanneer het kind onder de 18 jaar is, worden de ouders na ieder gesprek met hun kind op de hoogte gehouden van de voortgang. Tevens krijgen ouders nieuwe adviezen door die verband houden met de ontwikkelingen die het kind doormaakt. Dit gaat via de mail. Er worden hiervoor geen extra kosten in rekening gebracht.